Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması ve boşaltımın yapılmasında güçlük çekme durumudur. Bu, son derece sık rastlanan bir gastrointestinal problemdir.
Kabızlık, bağırsaklardaki atıkların ya da dışkının sindirim sisteminden çok yavaş geçmesi durumudur. Bu, dışkının sertleşmesine ve kurumasına neden olur. Normalde dışkı, bağırsakların kasılma hareketi ile ilerler. Fakat beslenmenizde yeterli lif ve su tüketilmediğinde ya da kolondaki kas kasılmaları yavaş olduğu zaman, dışkı sertleşir, kurur ve kolondan çok yavaş bir şekilde geçer. Bu da kabızlığa neden olur.
Kabızlık belirtileri
Her gün bağırsak hareketliliğinin olmaması, kabızlık sorunu anlamına gelmez. Fakat son 3 ya da 6 ay süresince aşağıdaki işaretlerden en az ikisi yaşanıyorsa, kabızlık sorunu olduğu söylenebilinir:
- Haftada 3 kereden daha az tuvalete çıkmak
- Dışkıda sertlik
- Dışkı yapılırken aşırı zorlanma
- Rektal tıkanma hissini duymak
- Tuvalete çıktığınız halde, tuvalet ihtiyacınızı tam gideremediğinizi hissetmek
- Sadece manuel hareketlerle tuvalete çıkabilmek
Bağırsak yavaşlığının nedenleri
- Yetersiz sıvı alımı ve dehidrasyon
- Yetersiz lif alımı
- Tuvalete gitme ihtiyacı geldiği halde sonraya ertelemek
- Fiziksel aktivitenin azlığı
- Spastik kolon rahatsızlığı
- Yaşam tarzındaki değişiklikler (hamilelik, yaşlanma ve seyahat etme gibi)
- Hastalıklar
- Laksatiflerin sık ya da yanlış kullanımı
- Felç, diyabet gibi hastalıklar
- Rektum ve kolondaki problemler
- Bazı ilaçlar
- Hormonal değişiklikler
- Hemoroid ve anal fisuriler
- Vücutta oluşan tuz kaybı
- Omurilik yaralanmaları
Kabızlık çeşitleri
Şiddetli kabızlık: Haftada bir defadan az bağırsak hareketini ifade eder. Yanlış beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite eksikliği ciddi kabızlık nedenleri olabilir.
Akut kabızlık: Bu tür kabızlık ani yada yeni oluşmuş kabızlıktır. Akut tümörleri gibi ciddi bir tıbbi hastalık akut kabızlığın nedeni olabilir. Bu, acil tıbbi yardım gerektirir.
Kronik kabızlık: Bu, uzun süren kabızlık sorunudur. Yine beslenme alışkanlıkları ve yetersiz fiziksel egzersiz kronik kabızlığa neden olabilir.
Tedavi yöntemleri
Çoğu vakada, basit yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmaktadır. Bazı durumlarda ise medikal yardıma ihtiyaç duyulmaktadır. Basit bağırsak problemlerinde ise yapılması gerekenler şunlardır:
- Beslenmede ve hayat tarzında değişiklikler
- Yüksek oranda lif içeren besinler tüketmek
- Düzenli egzersiz
- Düzenli sıvı alımı
- Tuvalette vakit geçirmek.
Kabızlık çeken insanların büyük çoğunluğu doktora gitmeye gerek duymadan iyileşmektedirler. Fakat kronik kabızlık gibi durumlarda sorunlar yaşanabilir veya bunun altında ciddi bir hastalık olabilir.
Eğer bağırsak hareketlerinizde beklenmedik bir değişim varsa, ya da semptomlarınız şiddetli ve 3 haftadan uzun süredir mevcutsa bir dahiliye bölümüne başvurmak faydalı olacaktır.
