Bilim insanları, 100 bin kişiyi yaklaşık 20 yıl boyunca izleyerek şimdiye kadar yapılan en geniş kapsamlı demans (bunama) araştırmasını gerçekleştirdi. Sonuçlarda, orta yaşları boyunca polislik ve doktorluk gibi gibi zorlu görevler ve daha fazla kontrol gerektiren işlerde çalışan kişilerde, memurluk gibi ‘pasif’ rollerdeki işleri yapanlara kıyasla üçte bir oranında daha az demans vakası tespit edildi. Aynı zamanda, kendi işlerini ilginç bulanların kanlarında demansla bağlantılı daha düşük protein seviyeleri bulundu.
Uluslararası bir bilim insanı ekibi tarafından yapılan yeni bir araştırma, zihinsel olarak uyarıcı işlere sahip kişilerin, daha sonraki yıllarda daha düşük demans riskine sahip olduğunu ortaya koydu.
100 BİNDEN FAZLA KATILIMCI İNCELENDİ
Bilim insanları, İngiltere, Avrupa ve ABD’den yapılan çalışmalarda, işle ilgili faktörler ile kronik hastalık, sakatlık ve ölüm arasındaki bağlantılara odaklanan yüz binden fazla katılımcıyı inceledi.
Çalışmanın baş yazarı Prof. Dr. Mika Kivimäki, en son bulguların yetişkinlikte zihinsel uyarımın demansın başlangıcını erteleyebileceği fikrini desteklediğini söyledi. Araştırma, memurlardan kamu sektörü çalışanlarına ve polislerden ormancılık işçilerine kadar çeşitli meslekleri inceledi.
Bununla birlikte bilim insanları, bilişsel stimülasyonun demansın başlangıcını önlediği veya geciktirdiğini daha önceden keşfetmişlerdi. Ancak, şimdiye kadar yapılan denemeler oldukça küçük örneklem boyutlarına ve kısa vadeli müdahalelere dayanıyordu.
Çallışmanın sonuçlarında bilişsel uyarının, beyindeki belirli süreçleri engelleyebilecek bazı proteinlerin daha düşük seviyeleri ile ilişkili olduğu görüldü.
17 YIL BOYUNCA İNCELENDİLER
İşyerinde bilişsel uyarım, çalışmanın başlangıcında ölçüldü ve dahil olanlar, demans geliştirip geliştirmediklerini görmek için ortalama 17 yıl boyunca izlendi.
Araştırmacılar, avukatlık, polislik, doktorluk gibi bilişsel olarak teşvik edici işlerin, iş kontrolü olarak da bilinen zorlu görevler ve yüksek iş karar serbestliği içerdiğini, kamu memurluğu, kasiyerlik gibi teşvik edici olmayan mesleklerin ise düşük talep ve iş kontrolü eksikliği olan meslekler olduğunu söyledi.
Bilim insanları, araştırmada yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve yaşam tarzı gibi potansiyel olarak etkili faktörleri hesaba katarak, yüksek uyaran grubunda demans insidansının 10 bin kişide 4,8 ve düşük uyaran grubunda 7,3 olduğunu buldu.
ÜÇ KAT DAHA DÜŞÜK
Çalışmanın yazarları, “100 binden fazla katılımcının incelediği bu çalışma, bilişsel olarak uyarıcı işlere sahip kişilerin, uyarıcı olmayan işlere sahip olanlara göre yaşlılıkta bunama riskinin üçte bir oranında daha düşük olduğunu gösteriyor” dedi.
ZİHİNSEL UYARIM DEMANSIN BAŞLANGICINI ERTELEYEBİLİR
University College London’ın Epidemiyoloji ve Sağlık Bakımı Enstitüsü’nden çalışmanın başyazarı Prof. Dr. Mika Kivimäki, “Bulgularımız, yetişkinlikte zihinsel uyarının demansın başlangıcını erteleyebileceği hipotezini destekliyor.
Yüksek düzeyde zihinsel uyaran yaşayan kişilerde görülen 80 yaşında demans düzeyleri, düşük zihinsel uyaran yaşayanlarda 78,3 yaşında gözlendi. Bu, hastalığın başlangıcındaki ortalama gecikmenin yaklaşık bir buçuk yıl olduğunu gösteriyor, ancak muhtemelen insanlar arasında etkide önemli farklılıklar var” diye konuştu.
BEYİN AKTİF TUTULMALI
İngiltere Alzheimer Derneği’nin araştırma başkanı Dr. Sara Imarisio, “Herkes ne tür bir iş yapacağını seçemez, ancak bunun gibi araştırmalar, ister iş ister hobiler yoluyla olsun, beyni aktif tutmaya yardımcı olan faaliyetlerin önemini vurgulamaktadır” dedi.
