Bruksizm, alt dişlerin işlev görmediği halde üst dişlere sürtünmesidir yani halk arasında yaygın olarak “diş gıcırdatma” olarak bilinmektedir.
Bruksizmin, genellikle uyku esnasında oluşan veya kendinizi gergin hissettiğiniz anlarda güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayı olduğunu anlatan Dentakademi Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nden Protetik (Protez) Diş Tedavi Uzmanı Dr. Ufuk Başoğlu diş gıcırdatma sorunu ile ilgili tüm detayları anlattı:
Türkiye’de psikolojik kaynaklı birçok bruksizm hastası var
“Bruksizm; beslenme yetersizliklerinden santral sinir sistemi bozukluklarına ayrıca alerji ve bağırsak parazitleri gibi sistemik rahatsızlıklardan;kapanış bozuklukları, yanlış diş tedavileri gibi ağız içi sebeplerden veya gerginlik, stres, bastırılmış öfke, asabiyet ve hiperaktif kişilik tipleri gibi psikolojik faktörlerden de kaynaklanıyor olabilir.
Ülkemizde en sık karşılaştığımız tip genellikle psikolojik tip kaynaklı hastalardır.
Genellikle 10-40 yaşları arasında görülmekle beraber yaş ilerledikçe bruksizmin de azaldığı görülmektedir. Ancak kafein ve tütün kullanan bireylerde bruksizm görülme olasılığı daha fazla olmaktadır. Aşırı stres ve asabiyet kaynaklı bruksizme bağlı olarak diş kayıpları yaşanabilir.” dedi.
Dişlerimizi sıkıyoruz ama fark etmiyoruz
Diş sıkma ve gıcırdatmanın en çok geceleri görüldüğünü anlatan Dr. Ufuk Başoğlu sözlerine şöyle devam etti: “Diş sıkma semptomları toplumun %80-90 gibi büyük bir kısmında gözlenmektedir.
Ancak dişlerini sıktığını, erişkinler %10, çocuklar ise %5 farkedebilmektedir. Hatta birçok hasta dişlerini gıcırdattığını birlikte uyudukları kişilerden veya dişlerindeki bruksizm belirtilerini bildiren diş hekimlerinden öğrenmektedir.
Bruksizmin zararları
Bruksizm, ağız içi ve ağız dışı olmak üzere pek çok değişikliğe ve rahatsızlığa sebep olabilmektedir. Bunlara bakacak olursak; ağız içinde
- Tüm dişlerde aşınmalar meydana gelse de özellikle ön dişlerin kenarlarında kırıklar
- Arka dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar- röntgende görülemediği için zamanla büyüyerek arka dişlerde kırılmalar meydana getirebilir.
- Dişlerde özellikle soğuğa karşı oluşan aşırı hassasiyet
- Dişlerde sallanma veya aralanma
- Yanak içlerinde kabartılar
- Dilde şekil değişiklikleri
Tüm vücutta ise;
- Özellikle sabahları görülen baş ağrıları
- Çene ekleminde ağrı, ses ve kilitlenmeler
- Kulak ağrıları
- Boyun ve ense ağrıları
- Yatağınızı ya da odanızı paylaştığınız kişinin çıkardığınız seslerden rahatsız olması
Diş gıcırdatma çene ve eklemlerde kalıcı hasarlar meydana getirebilir
Bruksizm, çene ve eklemlerde kalıcı hasarlar meydana getirebilir. Bu sebeple belirtiler ilerlemeden fark edilerek en kısa sürede başvurulursa hasar oluşması engellenebilir.
Tedavi süreci öncelikle kas ve eklem ağrılarını ortadan kaldırmak ve hasarı önlemektir. Bu sebeple diş hekimleri çeneler arası dişlerin temasını engeleyebilmek için, özel bir plak uygulaması yaparlar. Bu plaklar semptomların ortadan kaldırılmasında kullanılan araçlardır. Ancak bazı durumlarda tek başına yeterli olmayabilirler.
Plaklar dışında rahatsızlık tipleri belirlenerek daha sert ve kalın bir akrilik uygulaması ile splint tedavileri uygulanabilir. Bunlar ısırma plakları, pozisyonlandırma ve stabilizasyon plakları şeklindedir.
Plak ve splintler haricinde uzman hekimler tarafından üst düzey eklem rahatsızlıklarında uygulanan ilaç tedavileri ve ağrılara yönelik tedaviler de bulunmaktadır.
Çocuklarda diş gıcırdatmaya dikkat!
Ufak yaşta çocuklarda henüz daimi dişli döneme geçilmeden bruksizm görülebilir. Ancak bu durum 12 yaşından sonra azalmaya başlar.
Ancak karma dişli dönem dışında bruksizme sebep olacak sistemik durumlar da göz ardı edilmemelidir.
Öncelikle ağız içi muayene ile sebep olabilecek etkenler belirlenmeli gerekli ise yetişkinlere uygulanan gece plaklarından çocuklara da uygulanabilmektedir.” dedi.
