Bilim insanları, bazı hastalık grubunda yer alan kişilerin koronavirüsü daha ağır geçirebileceğini ifade ediyor. Diyabet yani şeker hastalığı olanlar da koronavirüsün yoğun etkilediği kişiler arasında yer alıyor. Dünya çapında 500 milyondan fazla insanı etkileyen diyabet, her 10 yılda bir 2 kat artış gösteriyor. Türkiye’de ise diyabet prevalansı, dünya ortalamasının 2 katı, Avrupa’nın da 3 katı.
TÜRK DİYABET VAKFI, GUINNESS REKOR DENEMESİNİ KIRMAYI HEDEFLİYOR
Türkiye Diyabet Vakfı, insülinin 100’üncü yılında Guinness Rekor Denemesini kırmayı hedefliyor. Deneme, 4 Haziran 2021 tarihinde 18.30-19.30’da yapılacak. Türkiye Diyabet Vakfınca, en fazla sayıda elle yazılmış notu 1 saat içerisinde Instagram’a yükleme rekoru kırılarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmek amaçlanıyor.
“DİYABET BİR ÜLKE OLSAYDI DÜNYANIN EN KALABALIK 3. ÜLKESİ OLABİLİRDİ”
Diyabet alanındaki çalışmalarıyla bilinen Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, Habertürk’e daha önce yaptığı bir açıklamada, “Diyabet bir ülke olsaydı dünyanın en kalabalık 3’üncü ülkesi olabilirdi. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) diyabeti ‘bulaşıcı enfeksiyon hastalığı olmayan tek ‘pandemi’ olarak ilan etti. Günümüzde her 8 saniyede bir hasta, diyabete bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor” dedi.
Pandemi döneminde karbonhidrat tüketiminin artması ve egzersizlerin azalmasının, beraberinde kilo problemlerini getirdiğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, “Bu süreçte diyabet hastalarının kan şekeri ölçümleri de azaldığı için bu hastaların “HbA1c”lerini 7’nin altına çekmesi gerekliliği her zamankinden daha da önemli hale geldi” diye konuştu.
DİYABET ORGAN KAYIPLARINA NEDEN OLUYOR
Prof. Dr. Temel Yılmaz, “Diyabet hastalarının HbA1c oranlarının artması ve kan şekerinin kontrolden çıkması; retinopati (retina denilen ağ tabakasında yer alan kan damarlarında gelişen hasarlanma),ampütasyon (tamir edilemeyecek düzeyde hasarlanmış bir uzvu (kol, bacak, el, ayak, parmak) ameliyat sırasında uzvun kemiğiyle beraber kesilerek vücuttan ayırma) ve son olarak böbrek yetmezliği gibi komplikasyonları artırma riskini de tetikliyor” dedi.
PANDEMİDE DİYABET YÖNETİMİ AKSADI
Salgınla birlikte olağanüstü günler geçiren hekimlerin bu süreçte kronik hasta takiplerinin zorlaştığını dile getiren Prof. Dr. Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu da özellikle diyabet gibi çok yakın takip edilmesi gereken hastaların diyabet yönetiminin aksatılmasına neden oldu. Yapılan çalışmalar, pandemide diyabetli hastaların hem kilolarının arttığı hem de kan şekeri ayarlarının bozulduğunu göstermektedir.”
BELİRTİLER 3P’DE SAKLI!
Prof. Dr. Yılmaz, diyabeti sadece kan şekeri yüksekliği olarak düşünüp bu hastalığı basite indirgemenin oldukça yanlış olduğunu kaydederek, şunları söyledi: “Kanda yüksek oranda dolaşan kan şekeri; kılcal damarlarda, organlarda ve sinirlerde birikerek birçok hastalığa sebep olur. Kan şekerinin kanda yükselmesine ‘hiperglisemi’ denir. Hiperglisemi teşhisi için 8 saatlik açlığı takiben yapılan kan şekeri normal değerinin 100-110 mg/dl olması gereklidir.
Kandaki kan şekeri yüksekliği kontrol altına alınmazsa ve yükseklik sürekli devam ederse iç organlarda ciddi yapısal hasarlara sebep olur. Diyabetin kan şekeri yüksekliğine bağlı olan belirtileri diyabetin klasik 3P belirtisi olarak adlandırılır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
· Polidipsi (aşırı susama ve su içme isteği, sıvı alımında belirgin artış)
· Poliüri (çok sık idrara çıkmak)
· Polifaji (çok fazla yemek yeme isteği, iştah artışı)
Bunların dışında sık görülebilecek diğer diyabet belirtileri arasında;
· Yorgunluk ve halsizlik
· Ağız kuruluğu
· Sık ve aşırı acıkma
· Açlığa tahammülsüzlük
· Ağızda aseton kokusu
· İstem dışı kilo kaybetme
· Göz merceğinden sıvı çekilmesine bağlı olarak bulanık görme
· Görme bozuklukları izlenebilir.
Yüksek kan şekerinin sinirlerde yaptığı hasara bağlı olarak özellikle ayak tabanlarında olmak üzere;
· Ellerde ve ayaklarda hissizlik
· Ellerde ve ayaklarda yanma
· Ellerde ve ayaklarda batma hissi tarzında nöropatik ağrı izlenebilir.
Kan şekeri yüksekliğinin yara iyileşmesini bozması sebebiyle geçmeyen yaralar da şeker hastalığı belirtisi olabilir.”
“İNSANLAR SADECE COVID-19’A YOĞUNLAŞTI”
Prof. Dr. Yılmaz, “Tüm dünyayı etkileyen pandeminin başlangıcından bu yana geçen zaman içerisinde insanlar sadece Covid-19 üzerine yoğunlaştılar. Kronik hastalığı olanlar; özellikle diyabetliler, bu süreç içinde kendi hastalık yönetimlerini ihmal etti. Birçok diyabetli diyabetin kontrolü ve tedavisini oluşan panik ortamında göz ardı etti ve aksattı. Biz diyabetlilerin pandemiye rağmen dikkatlerini yeniden diyabetin daha iyi yönetimi üzerine çekmeyi amaçlıyoruz” dedi.
