Tüp Bebek Tedavisinde Yeni Yöntem “Doğurganlık Aşısı”

Tüp bebek tedavilerinde spermim yumurtayı döllemesi sonucunda oluşan embiryonun genetik yapısı ve kalitesi ile rahim içini döşeyen endometrium denilen bölgenin embiryonun gömülmesi için uygunluğu gebelik şansını belirleyen iki önemli faktördür.

Embiyonun gebelik için uygunluğu ‘Genetik Dengeleme ‘ olarak adlandırdığımız bir özel laboratuvar analizleri ve teknikleriyle değerlendirilmekte ve sağlıklı gebeliği oluşturabilecek olanlar seçilebilmektedir. Ayrıca bu seçilmiş embiryoları istenilen sürelerde ‘vitrifikasyon ‘ olarak adlandırılan dondurma metodu ile sonradan kullanılmak üzere saklanabilmektedir.

Böylece embiryolar yönünden en yüksek gebelik şansı verebilecek olan embriyolar seçilmiş ve tüp bebek tedavisi için kullanılabilecek hale getirilmiş olmaktadır.

Ancak rahim içini döşeyen endometrium olarak adlandırılan tabakanın embriyoyu tutarak gebeliği geliştirmesini engelleyebilen çeşitli problemler de uygun yapıdaki embiryonun uterus olarakta adlandırılan ana rahmine tutunmasını ve gebelik oluşmasını engelleyebilmektedir. Bu durumlarda gebelik oluşsa dahi düşük yapma şansı yüksek olamakta ve sonuçta sağlıklı bebek doğurma şansı yine düşük kalmaktadır. Kadınlara ait genetik yetersizlikler,bağışıklık sistemi ile ilgili bozukluklar,kan pıhtılaşma bozuklukları,kilo sorunları, sonradan oluşmuş infeksiyonlar, travmalar,hormon bozuklukları,kullanılan yumurta geliştirici ilaçlara bağlı olarak oluşan gelişme uygunsuzlukları, rahim anomalileri endometrium zarını gebelik için elzem olan gömülgenliğini azaltarak gebeliği önleyebilmektedir. Bu nedenle rahim içi zarındaki gömülgenliğin arttırılabilmesine yönelik tedavi metodları ve teknikleri geliştirlmektedir. Bu tekniklerin bir kısmı tüp bebek tedavisne gerek kalmadan gebelik şansını arttırabilmektedir.

Türkiye’de Prof. Dr. Timur Gürgan Başkanlığında klinikte 350 adet vaka üzerinde test edilmiş ve uluslarası saygın dergilerde yayınlanmış olan ve rahim içi zarı balanslama tekniğinin temellerini oluşturan ‘Gebelik Aşısı ‘ olarak adlandırılan teknik, tüp bebek tedavisinin başarısının arttırılmasında önemli bir açılım getirmiştir. Ayrıca ‘Nadaslama’ olarak adlandırdığımız ve rahim zarının kanlanmasını arttırarak ve bağışıklık sistemi hücrelerinin desteğini sağlayarak yaptığımız tüp bebek tedavisi başarısına katkısını sağlayan tedavi uygulaması uluslarası platformda ilgi uyandırmıştır.

Yukarıda belirttiğimiz uygulmalardan elde ettiğimiz başarılı sonuçlar bizi hastaya özel olarak bu tedavilerin seçilerek uygulanmasının etkilerini araştırmaya yöneltmiştir. Özellikle daha evvelden iki ve üzerinde tüp bebek uygulmasına rağmen gebe kalamamış ve/veya gebe kalmasına rağmen düşük yapmış kadınlar ilgi alanımızı oluşturmuştur. Tüp bebek tedavisine alınan seçilmiş 126 vaka üzerinde uygulanan çalışmanın ,rahim zarı problemi olan kadınlarda gebelik oranlarını arttırdığı,düşük oranlarını ise düşürdüğü saptanmıştır.

Bu yeni tekniğin birincil hasta kitlesi aşağıdaki gibidir:

•Hormon bozukluğu yaşayan kadınlar ( adet düzensizliği,polikistik over hastalığı,Haşimoto hastalığı)

•Rahim içi kalınlaşma sorunları yaşayan kadınlar

•Çikolata kistleri

•Çeşitli enfeksiyon problemi yaşayan kadınlar

•Kanlarında pıhtılaşma sorunları yaşayan kadınlar.

•Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları

•Tekrarlayan düşükler

‘Doğurganlık Aşısı’ uygulanması iki aşamada gerçekleştiriliyor

İlk aşamada tedaviye alınacak kadınlara özelliklerine göre adetlerinin 18-23 günleri arasında ‘Nadaslama’ tekniği uygulanıyor veya özellikle daha önce düşükleri olan kadınlara rahim içini kuvvetlendirmek için ‘Granulosit Colony-Stimulating Factor’ (G-CSF) denilen rahim içi gen ve bağışıklık sistemi dengelemesi yapabilen bir sıvı veriliyor.

Kadın adet gördükten sonra tüp bebek tedavisine başlanıyor. Yumurta toplanması sırasında alınan kandan ayrıştırılan “özel onarım” hücreleri ve “bağışıklık sistemi destekleyici” hücreleri laboratuvar ortamında çoğaltılıyor. ‘Gebelik Aşısı ‘nda kullanılan teknikten farklı olarak gelişme ortamına beyinden salgılanan Kortikotropin Saldırıcı Hormon(CRH) ilave ediliyor. Bu hormonunda kuvvetli pozitif etkisi ile gelişen hücreler uyarılıp rahim zarı gömülgenliğini arttıran maddeler ve hormonlar üretiyorlar. Uyarılıp işlenerek elde hücrelerin ürettiği maddeleri,hormonları içeren sıvılar embiryo transferinden önce rahim içine verilerek zarın dengelenmesi sağlanıyor ve embiryoları sağlıklı olarak kabul edebilme yeteneği arttırılıyor. Böylelikle rahim içinin bağışıklık ve genetik yapısının dengelenmesi sağlanarak gebelik kişiye özel en yüksek şans elde ediliyor. Bu işlem ‘Genetik Dengelenmiş ve Saklanmış’ embiryoların kullanılması ile birleştirildiğinde kişiye özel maksimum başarı şansı elde edilebiliyor ve uygun olgularda gebelik oranları %60 üzerine çıkabiliyor.

Son çalışmamızda 126 daha önceden gebelik kaybı veya 2 ve üzeri başarısız tüp bebek tedavisi geçirmiş hastalar üzerinde 2 kolda yapılmış bir çalışma ile izlenmiştir. Hastaların bir kısmına ‘Nadaslama’ veya ‘Granulosit Koloni Uyarıcı Faktör’ tedavisi ile hazırlanıp kadın kanından elde edilen bağışıklık sistemi dengeleme hücrelerinin ürettiği sıvıların rahim içine verilmiştir.

Gebelik sonuçları ‘Kontrol Grubu’ olarak değerlendirilen normal tüp bebek tedavisi ile kıyaslanmıştır. Sonuçlar tedavi edilen hastaların gebelik oranında diğer hastalara kıyasla %40 daha fazla artış olduğunu göstermektedir. Elde edilen olumlu sonuçlar bu tedavi yaklaşımının daha geliştirilmesi ve detaylandırılması ile ‘Kişiye Özel ‘ tedavi uygulamalarında öncelili bir yeri olabileceğini göstermiştir. Bu konsept Avrupa Üreme Derneği (ESHRE)proje destek programı için sunulmuştur.