Koronavirüs sürecinde ‘siberkondri’ arttı

ANKARA Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlhan Yalçın, koronavirüs sürecinde internetten hastalık araştırma hastalığının (siberkondri) arttığını söyledi. Yalçın, “Bu siberkondri düzeyi de özellikle obsesif kompülsif belirtileri artırmakta ve uyku kalitesini daha kötü hale getirmekte” dedi.

Doç. Dr. İlhan Yalçın, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen proje kapsamında, pandemi psikolojisiyle ilgili bir çalışma yürüttü. Çalışma kapsamında, siberkondri, Covid-19 korkusu, sağlık kaygıları, obsesif-kompülsif (takıntı) gibi kavramlar incelendi.

Doç. Dr. Yalçın, çalışma kapsamında 12 şehirden 8 bin 276 kişiye ulaştıklarını belirterek, “Bu kişilerin verilerini değerlendirdiğimiz zaman gördük ki bireylerde hastalıklara karşı kendini kırılgan, güçsüz ve zayıf algılama arttıkça, siberkondri düzeyi yükselmektedir. Bu siberkondri düzeyi de özellikle obsesif kompülsif belirtileri artırmakta ve uyku kalitesini daha kötü hale getirmektedir. Ulaştığımız 8 bin 276 kişinin uyku kalitesi oranına baktığımızda, yüzde 46’sının pandemi dönemiyle beraber uyku kalitesinde bir kötüleşme olduğunu ortaya çıkardık. Aynı zamanda yüzde 44’lük bir grubun obsesif kompülsif belirtisinde artış meydana geldiğini gördük. Bunlar da siberkondri davranışıyla bağlantılı. Bireylerin internetten hastalık arama davranışı arttıkça, kötü uyku kalitesi, obsesif kompülsifi tekrarlayan düşünceleri ve davranışları görüyoruz” dedi.

‘İNTERNETTE 5 SAAT VAKİT GEÇİRİLİYOR’

Doç. Dr. Yalçın, bireylerin siberkondri hastalığı nedeniyle internette saatlerce hastalıklarla ilgili araştırma yaptığını kaydederek, “Saatlerini internet başında hastalıklarla ilgili arama yaparak geçiren bireyler bir an durup kendini sorgulamalı. ‘Yaptığım eylem elde etmek istediğim şeyi sağlıyor mu, yoksa daha da kötü bir sonuca doğru mu götürüyor?’ Vatandaşlarımız bu açıdan değerlendirme yaparlarsa takıntılı şekilde hastalık araştırma davranışının azalacağını düşünüyorum. Pandemi döneminde internet başında ortalama 5 saate yakın bir zaman diliminden söz ediyoruz. Kişiler ortalama gündelik internet kullanım sürelerini 5 saat olarak belirtmişler, bu 8 saate kadar da çıkabiliyor veya 2 saate kadar inebiliyor. İnternette iş ve eğitimin dışında yaklaşık 5 saat vakit geçirilmesi söz konusu” diye konuştu.

‘BİR PARÇA KAYGI DUYMAK ÖNEMLİ’

Hastalıklarla ilgili bir parça kaygı duyulmasının bireyleri tetikte tuttuğunu ve önlem alınması konusunda önemli olduğunu kaydeden Yalçın, “Fakat özellikle Covid-19’dan daha fazla korkma, daha fazla kaygı duyma ve hastalıklara karşı kendini daha kırılgan algılamak tam tersi bir sonuca yol açıyor, kişilerin sağlıkla ilgili endişelerinin daha fazla artmasına yol açıyor, daha fazla kaygılanmalarına yol açıyor” ifadelerini kullandı.