Doğal Seçilim ile Alzheimer, Yüksek Kolesterol ve Astım Ayıklanıyor

Geniş çaplı bir araştırmanın sonuçlarına göre, alzheimer, yüksek kolesterol ve astım, doğal seçilim tarafından gitgide insan gen havuzundan ayıklanıyor.

150.000 İngiliz ve 60.000 Amerikalı’nın genetik planlarının analizi, hastalıklarla ilişkili varyasyonların sadece iki kuşak içinde belirgin bir şekilde azaldığını tespit etti.

Araştırmacılar, Alzheimer sahibi erkeklerin daha az çocuk sahibi olma eğiliminde olduğunu ve bu durumdaki erkek ve kadınların torunlarına daha az bakabileceklerini düşünüyorlar. Bu durum, hayatta kalmayı etkiler ve bu hatalı genlerin çoğalmasını sınırlar.

Aynı zamanda, sağlıklı olmak ve hayatta kalma şansının artması ile ilişkili genetik özelliklerin, insan gen havuzunda giderek yaygınlaştığı düşünülüyor. Bu da teorik olarak, alzheimer gibi yaygın etkileyici hastalıkların, birkaç bin yıl içinde insan türünden etkili biçimde ayıklanacağı anlamına geliyor.

Cambridge ve Columbia Üniversitelerindeki araştırma ekibi, yeni çalışmalarının, mevcut genomik “devrim”in, Darwinci evrim teorisinin pratiğe dökülmüş halini görmelerini sağladığını söylüyor.

Columbia Üniversitesi’nden evrimci bir genetikçi olan ve araştırmanın yazarlarından Joseph Pickrell, “Bu ince bir işaret, ancak modern insan popülasyonlarında doğal seleksiyonun gerçekleştiğine dair genetik kanıtlar buluyoruz.” diyor.

Araştırmacılar, İngiltere’de Biobank ve Kaliforniya’daki Kaiser Permanente’den elde ettikleri 210.000 kişinin genetik yapısını, araştırmadaki yaşlıların nispeten eksikliğini hesaba katarak, katılımcıların ebeveynlerinin ölümünü kullanarak analiz ettiler.

Araştırmacılar, alzheimer ile ilişkili olan ApoE4 genindeki varyasyona sahip kişilerin, bu varyasyona sahip olmayan kişilere oranla daha fazla ölme eğiliminde olduklarını keşfetti.

Çalışmada saptanan bir başka önemli eğilim, orta yaştan başlayarak erkeklerde ağır sigara içilmesiyle ilişkili CHRNA3 genindeki bir mutasyon sıklığında düşüş olduğunu ve bunun da bu grupta daha yüksek bir ölüm oranına işaret ettiğiydi.

Çalışma, sadece iki ortak gen mutasyonunun hayatta kalmayı etkilemesinde büyük rol oynayabileceğini ve doğal seçilimle elendiğine işaret eden başka mutasyon olmadığını “şaşırtıcı” olarak nitelendirdi.

“Erkekler yaşlılık döneminde bile babalık yapabilirler ve küçük bir kısmı bunu yapsa bile, zamanla seçilme ve harekete geçme için yeterli bir etki olabilir.

Araştırmanın baş yazarı Hakhamenesh Mostafavi, “Örneğin, ApoE4’lü erkekler, ortalama olarak bu varyasyona sahip olmayan erkeklere göre %0.1 daha az çocuğa sahipse, bu varyantların doğal seçilimle çabucak çıkarılması için yeterlidir.”

PLOS Biyolojisi dergisinde yayınlanan çalışmada aynı zamanda, genetik olarak geç ergenlik ve geç çocuk sahini olmaya yatkın kişilerin daha uzun yaşadığı tespit edildi.

Ergenlik döneminin bir yıl ertelenmesi, hem erkeklerde hem de kadınlarda ölüm oranını %3-4 oranında düşürürken, bir yıl geç çocuk sahibi olmak kadınlarda ölüm oranını %6 oranında düşürüyor.

Araştırma ekibi bu sonuçların, doğurganlığı etkileyen genetik varyantların bazı ABD ve İngiltere popülasyonlarında evrimleşmekte olduğunun kanıtı olduğunu söylüyor. Fakat çevrenin de bir rol oynadığına dikkat çekiyorlar. Yani çevre etkisi, şu an arzulanan özelliklerin, başka nüfuslarda veya gelecekte olmayabileceği anlamına geliyor.

Mostafavi, “Çevre sürekli değişiyor. Günümüzde bir nüfusta görülen daha uzun ömür ile ilişkili bir özellik, bundan sonraki nesiller ve hatta günümüzdeki diğer popülasyonlar için yararlı olmayabilir.

Kaynak: Arkeofili